Ðàn ông càng lớn tuổi khả năng bị ung thư tuyến tiền liệt càng cao. Đàn ông ở tuổi ngoài 80, tỉ lệ bị ung thư có thể lên đến 67 - 80%.
Và trong hầu hết các trường hợp các khối u ung thư còn nhỏ và phát triển chậm, không gây ra vấn đề về sức khỏe, cũng chẳng thấy triệu chứng gì, cho đến khi đã tiến triển khá xa, khiến người bệnh khi biết mình có bệnh, vì vậy bệnh thường không được chẩn đoán hoặc điều trị kịp thời từ giai đoạn sớm, dẫn đến tình trạng người bệnh có thể gây tử vong.
Tiền liệt tuyến nằm dưới bọng đái, bàng quang, sau xương mu, trước trực tràng. Nó bao quanh niệu đạo sau. Vai trò chủ yếu là bài tiết tinh dịch giúp nuôi dưỡng và vận chuyển tinh trùng.
Ung thư tiền liệt tuyến là sự phát triển bất thường và quá mức của những tế bào của tiền liệt tuyến tạo thành ung thư.
Cho đến nay, có rất nhiều công trình nghiên cứu về nguyên nhân gây nên bệnh ung thư này nhưng chưa biết đựơc rõ ràng, chỉ biết rằng bướu ác của tiền liệt tuyến, còn được gọi là ung thư, không liên quan gì đến bướu lành của tiền liệt tuyến. Và dường như có nhiều yếu tố khác nhau có thể làm tăng cơ hội mắc bệnh, như do các yếu tố di truyền; sự mất cân bằng nội tiết tố, nhất là testosterore; do thức ăn cao chất béo; làm việc trong môi trường hóa chất (sản xuất bình ac-quy, hay làm việc trong các ngành vải sợi, cao su và kỹ nghệ phân bón); do vài loại vi rút nào đó.
Bệnh có biểu hiện như thế nào?
Ung thư tiền liệt tuyến có một thời gian tiềm ẩn rất dài, có thể từ 5-10 năm
không biểu hiện triệu chứng lâm sàng, diễn tiến chậm. Đến khi mà bướu di căn qua
những cơ quan khác, nó mới gây triệu chứng
.
Các triệu chứng giai đoạn di
căn cớ thể là rối loạn đi tiểu, chẳng hạn bệnh nhân tiểu khó, tiểu đêm, bí tiểu,
với mức độ của tiểu khó ngày càng tăng lên. Ngoài ra, triệu chứng gây chèn ép,
chẳng hạn bướu lớn xâm lấn gây chèn ép hai niệu quản, giãn niệu quản, gây ứ nước
hai thận. Khi bướu chèn ép hai bên niệu quản thì bệnh nhân có thể bị suy thận,
hoặc nó có thể gây chèn ép thần kinh, gây đau lưng, đau thần kinh tọa. Khi nó
chèn ép vào trực tràng thì có thể gây nên táo bón hoặc đi đại tiện khó.
Cách điều trị
Việc điều trị tùy thuộc vào các nhân tố như ung thư phát triển và lan tỏa ra
sao, tuổi sức khỏe và thời gian sống, ung thư có đang gây các triệu chứng cần
điều trị không, vì nếu quyết định điều trị, người bệnh sẽ được phẫu thuật cắt bỏ
tuyến tiền liệt. Thủ thuật cắt bỏ tuyến tiền liệt là một phẫu thuật khác với thủ
thuật cắt qua niệu đạo dùng trong phẫu thuật phì đại tuyến tiền liệt và tác dụng
phụ cũng khác.
Sau khi cắt bỏ hết tuyến tiền liệt, niệu đạo được nối với
đáy bàng quang, chỗ của tuyến tiền liệt. Vì trong thủ thuật này, điều cần thiết
là loại bỏ tất cả mô trong vùng, một vài dây thần kinh quan trọng và cơ nào đó
có thể bị mất, nên có thể làm cho đàn ông bất lực vĩnh viễn. Ngày nay người ta
có thể cắt bỏ tận căn tuyến nhưng vẫn giữ lại các dây thần kinh cần cho sự cương
cứng ước khoảng 50% đàn ông duy trì được khả năng này sau phẫu thuật. Những nhà
phê phán phương pháp này cho rằng việc không cắt bỏ dây thần kinh có thể làm
giảm cơ may lành bệnh. Xạ trị sau phẫu thuật thường được dùng để kháng lại việc
ung thư lan rộng.
Ngoài việc cắt bỏ phần hư của tiền liệt tuyến, còn cách khác nữa là có thể cắt 2 tinh hoàn, dùng nội tiết tố điều trị để khống chế làm bướu chậm phát triển. Khi bệnh chưa di căn thì phương pháp tốt nhất vẫn là cắt bỏ toàn bộ tiền liệt tuyến.
Cũng còn có trị liệu bệnh bằng phương pháp xạ trị liệu, làm bướu teo nhỏ lại, hoặc bằng hóa trị liệu dùng thuốc giống như những loại ung thư khác. Tuy nhiên, hiệu quả của các phương pháp này rất thấp.
Cách phòng tránh bệnh
Từ 50 tuổi trở lên nên đi khám định kỳ để phát hiện sớm những ung thư khi nó còn tiềm tàng, chưa di căn để kịp thời điều trị.
Khi phát hiện sớm thì cắt toàn bộ tiền liệt tuyến và khối u. Ngoài ra, cắt tinh hoàn và dùng nội tiết tố điều trị thì có tỷ lệ tái phát trở lại. Bác sĩ phải theo dõi định kỳ để phát hiện những bướu tái phát. Giai đoạn đầu thì theo dõi mỗi tháng. Sau đó, cứ 3 tháng thử lại PSA máu để xem, nếu mức độ PSA tăng lên trở lại thì đây là dấu hiệu tái phát.
Để ngăn chặn tỷ lệ PSA lên cao người ta dùng nội tiết tố sinh dục nữ để làm dung hòa nội tiết tố sinh dục nam. Tuần đầu chỉ định dùng 10mg, tức 10 viên. Tuần thứ hai, dùng 5mg, tức 5 viên. Sau đó, dùng 1mg, tương đương 1 viên/ngày liên tục suốt 2 năm.
Cho đến hiện nay, người ta cũng chưa biết được nguyên nhân rõ ràng
của ung thư tiền liệt tuyến. Cho nên cũng chưa xác định rõ cách phòng chống ung
thư này. Lời khuyên vẫn là khám định kỳ ở những người trên 50 để phát hiện ung
thư sớm và điều trị kịp thời.
Theo BS Thu Hiền - Gia đình Việt
Nam
|