Vô sinh được định nghĩa là tình trạng mất khả năng thụ thai sau một năm giao hợp mà không áp dụng biện pháp tránh thai (hiếm muộn nguyên phát). Những vợ chồng có ít con hơn mong đợi được gọi là hiếm muộn thứ phát.
Hi?n nay, có kho?ng 15% c?p v? ch?ng không th? có thai m?t cách t? nhiên. Trong s? dó, nguyên nhân do ngu?i v? chi?m kho?ng 50%, 30% tru?ng h?p do ngu?i ch?ng và do c? hai v? ch?ng chi?m 20%.
1. Nguyên nhân gây vô sinh ? nam gi?i
Theo Ti?n si – bác si Nguy?n Thành Nhu,
nguyên Tru?ng khoa Nam h?c B?nh vi?n Bình Dân TP.HCM, trong kho?ng hai
th?p niên v?a qua, nh?ng ti?n b? c?a h? tr? sinh s?n dã giúp kh?o sát
các nguyên nhân gây vô sinh nam thu?ng b? b? qua. Có nhi?u nguyên nhân
gây vô sinh nam có th? di?u tr? du?c m?t cách hi?u qu? nhu giãn tinh
m?ch tinh, t?c ?ng d?n tinh và nhi?m trùng.
Hi?n t?i, d?a trên các thông s? c?a tinh d?ch d?, các bác si nam khoa chia vô sinh nam thành t?ng nhóm, m?i nhóm có nh?ng nguyên nhân nhu sau:
Nhóm không có tinh d?ch hay tinh d?ch r?t ít
Nguyên nhân gây nên tình tr?ng trên do
r?i lo?n tâm lý, suy tinh hoàn hoàn toàn, hút thu?c lá, b?nh nhân ph?u
thu?t sau phúc m?c hay c? bàng quang, b? b?nh dái tháo du?ng, b? ch?n
thuong t?y s?ng, b? t?c ?ng phóng tinh, không l?y tr?n tinh d?ch xu?t
ra, m?t s? tru?ng h?p không rõ nguyên nhân.
Nhóm vô sinh do không có tinh trùng trong tinh d?ch
Do có các suy tuy?n sinh d?c, gi?m hu?ng
sinh d?c, có các b?t thu?ng trong quá trình sinh s?n tinh trùng, nhi?m
s?c th? b?t thu?ng, do m?t do?n nhi?m s?c th? Y, b? ?nh hu?ng các ch?t
d?c h?i ?nh hu?ng d?n quá trình sinh s?n tinh trùng, giãn tinh m?ch
tinh, viêm tinh hoàn do b? b?nh quai b?, b? xo?n tinh hoàn, b? t?c du?ng
d?n tinh (nhu t?c ?ng phóng tinh, ?ng d?n tinh, mào tinh, ?ng xu?t,
lu?i tinh) và m?t s? tru?ng h?p không rõ nguyên nhân.
Nhóm vô sinh do tinh trùng ít và y?u
Nh?ng nguyên nhân d?n d?n tình tr?ng
trên g?m: do b?nh n?i ti?t, giãn tinh m?ch tinh, tinh hoàn ?n, thu?c,
s?c nóng, ch?t d?c h?i, nhi?m trùng toàn thân, không rõ nguyên nhân.
Nhóm có tinh d?ch d? bình thu?ng nhung v?n vô sinh
Nh?ng nguyên nhân chính g?m: do b?t
thu?ng ? ngu?i v?, thói quen giao h?p b?t thu?ng, c?c d?u c?a tinh trùng
(acrosome) không bình thu?ng, có kháng th? kháng tinh trùng, m?t s?
tru?ng h?p không gi?i thích du?c nguyên nhân.
Tinh trùng có d? s? lu?ng nhung ch?t hoàn toàn
Nguyên nhân do tinh trùng có c?u trúc
b?t thu?ng, ho?c lâu ngày không giao h?p, nam gi?i b? nhi?m trùng ?
du?ng sinh d?c, có kháng th? kháng tinh trùng, giãn tinh m?ch tinh, t?c
bán ph?n du?ng d?n tinh, m?t s? tru?ng h?p không rõ nguyên nhân.
Nh?ng phuong pháp di?u tr? vô sinh ? nam gi?i
Hi?n nay, di?u tr? vô sinh nam có 3
phuong pháp: n?i khoa (dùng thu?c hay các bi?n pháp don gi?n không dùng
thu?c), ph?u thu?t và h? tr? sinh s?n hay còn g?i là th? tinh nhân t?o
(bom tinh trùng vào bu?ng t? cung và th? tinh trong ?ng nghi?m). Theo
nguyên t?c di?u tr? vô sinh, ph?i di t? d? d?n khó, don gi?n d?n ph?c
t?p, bi?n ch?ng th?p d?n bi?n ch?ng cao, chi phí th?p d?n chi phí cao.
Vì v?y, di?u tr? n?i khoa luôn là ch?n l?a d?u tiên. Sau dó, ph?u thu?t
di?u tr? b?nh là ch?n l?a th? hai. Th? tinh nhân t?o là ch?n l?a sau
cùng n?u n?i khoa và ph?u thu?t không th? th?c hi?n du?c ho?c th?c hi?n
du?c nhung th?t b?i.
Phuong pháp n?i khoa
Dành di?u tr? cho các tru?ng h?p có tinh
trùng y?u. Chi phí di?u tr? th?p, h?u nhu vô h?i nhung hi?u qu? không
cao, không thuy?t ph?c. Có th? chia làm 2 nhóm (dùng thu?c và không dùng
thu?c).
* Nhóm không dùng thu?c: áp d?ng cho nh?ng b?nh nhân không có b?nh lý rõ ràng, b?ng cách khuyên b?nh nhân m?c qu?n lót r?ng, t?m thu?ng xuyên d? h? nhi?t ? bìu thì ch?t lu?ng tinh trùng có th? c?i thi?n.
B? thu?c lá cung là m?t bi?n pháp t?t giúp tang ch?t lu?ng tinh trùng. Ngoài ra, hai v? ch?ng c?n giao h?p thu?ng xuyên, kho?ng 2-4 l?n m?i tu?n, d? giúp kích thích tinh hoàn sinh tinh.
* Nhóm di?u tr? b?ng thu?c: thu?ng dùng là các thu?c ch?ng Oxy hóa nhu Vitamin E và C hay Clomiphene. Nhìn chung, chua có thu?c nào, dù Ðông y hay Tây y, ch?ng minh du?c thu?c có hi?u qu? rõ ràng trong di?u tr? vô sinh nam.
N?u b?nh nhân có tinh d?ch b? nhi?m trùng thì dùng kháng sinh s? giúp tinh d?ch d? c?i thi?n nhanh. N?u b?nh nhân không có tinh trùng do não không ti?t ra các n?i ti?t t? hu?ng sinh d?c d? kích thích sinh tinh (FSH và LH), thì chích các ch?t này mang l?i hi?u qu? cao (90%) nhung r?t t?n kém (300.000d – 600.000d/mui) và ph?i chích liên t?c v?i 3 mui/tu?n, trong 6 tháng.
Phuong pháp ph?u thu?t
Dành cho các b?nh nhân có b?nh lý. Ð?i v?i giãn tinh m?ch tinh, vi ph?u
thu?t c?t tinh m?ch tinh giãn hai bên ng? b?n – bìu giúp t? l? tinh
trùng c?i thi?n trong 60%-70% tru?ng h?p và t? l? có thai là 40% trong 1
nam. Ð?i v?i t?c ?ng d?n tinh do tri?t s?n, vi ph?u thu?t n?i ?ng d?n
tinh có k?t qu? thành công d?n 70%-90% tru?ng h?p và t? l? có thai t?
nhiên là 30%-55% tru?ng h?p. Ð?i v?i t?c mào tinh, vi ph?u thu?t n?i ?ng
d?n tinh – mào tinh ki?u l?ng hai mui có k?t qu? thành công th?p hon
d?t kho?ng 80% tru?ng h?p, v?i t? l? có thai t? nhiên sau m? vào kho?ng
40%-50% tru?ng h?p. Riêng tru?ng h?p tinh hoàn ?n, thành công r?t th?p
(10%-15%), n?u di?u tr? quá tr? thì không còn hy v?ng. Ph?u thu?t n?i
soi c?t ?ng phóng tinh d? di?u tr? vô sinh do t?c ?ng phóng tinh có t?
l? thành công vào kho?ng 60% tru?ng h?p v?i t? l? có thai t? nhiên là
30%-40% tru?ng h?p.
Thành công c?a ph?u thu?t ph? thu?c vào phuong pháp m?, tay ngh? c?a bác si ph?u thu?t. Th?i gian c?i thi?n tinh trùng, có thai t? nhiên tùy thu?c vào t?ng tru?ng h?p. Ví d?, giãn tinh m?ch tinh t? 6 tháng d?n 1 nam, t?c ?ng tinh c?n 3 – 6 tháng. Không ít tru?ng h?p sau m? 1-2 nam ngu?i v? m?i có thai t? nhiên.
Chi phí ph?u thu?t hi?n nay vào kho?ng 5-10 tri?u d?ng. Th?i gian m? trung bình là 60 phút. B?nh nhân n?m vi?n m?t dêm, hôm sau v?. Ch? c?a v?t m? du?c c?t sau 7 ngày. B?nh nhân sinh ho?t tr? l?i bình thu?ng sau khi m? t? 3-7 ngày. Sinh ho?t tình d?c sau m? du?c khuy?n khích d? giúp tinh d?ch d? mau c?i thi?n, tang t? l? có thai t? nhiên.
Phuong pháp th? tinh nhân t?o
Bao g?m 3 k? thu?t:
* Bom tinh trùng dã du?c l?c r?a vào bu?ng t? cung: k? thu?t này dành cho các tru?ng h?p tinh d?ch d? bình thu?ng nhung ngu?i v? lâu quá không có thai hay tinh trùng y?u nh?, hay y?u v?a. T? l? thành công c?a phuong pháp trên kho?ng 12%-20%. Chi phí t? vài tram ngàn d?ng d?n vài tri?u d?ng.
* Th? tinh trong ?ng nghi?m (IVF): phuong pháp dành cho các tru?ng h?p tinh d?ch d? kém hay t?c ?ng d?n tinh mà không th? m? n?i du?c (ví d? b?nh b?t s?n ?ng d?n tinh hai bên). Ngu?i v? ph?i du?c dùng thu?c kích tr?ng và chính khâu này là khâu gây ra các bi?n ch?ng nhu quá kích bu?ng tr?ng, xu?t huy?t trong ? b?ng, tr?m c?m và cung chính thu?c dùng trong khâu này làm chi phí th? tinh ?ng nghi?m lên cao, vài ch?c tri?u d?ng cho m?t l?n làm th? tinh trong ?ng nghi?m. Phuong pháp này có t? l? thành công kho?ng 15%.
* Th? tinh trong ?ng nghi?m v?i s? h? tr? c?a vi thao tác tiêm tinh trùng vào bào tuong tr?ng (ICSI): d? tang t? l? thành công c?a th? tinh trong ?ng nghi?m, k? thu?t vi thao tác tiêm tinh trùng vào bào tuong tr?ng ra d?i. Tinh trùng không c?n boi d?n g?p tr?ng mà nó du?c “tóm” l?y và chích th?ng vào trong tr?ng. Nên dù tinh trùng “lu?i” không ch?u di chuy?n nhung ch? c?n nó s?ng thì có th? làm th? tinh trong ?ng nghi?m. Chính vì nguyên nhân tinh trùng b? “ép” ph?i làm tr?ng th? tinh, làm d?y lên các lo ng?i v? nh?ng d?a tr? th? tinh trong ?ng nghi?m có th? d? m?c các d? t?t di truy?n. V?i phuong pháp này, t? l? có thai lên d?n 30%-40%, nhung kho?ng 5%-10% trong s? dó b? s?y thai. Ngoài ra, các bé sinh ra b?ng phuong pháp trên d? có các b?nh b?m sinh hon các bé sinh t? nhiên vì t? l? các thai ph? sinh non khá cao.
Nh?ng bi?n pháp phòng ng?a nam gi?i có th? làm du?c
Có nh?ng nguyên nhân gây vô sinh không
th? phòng ng?a du?c nhu không có ?ng d?n tinh b?m sinh hai bên, nhung
cung có nguyên nhân có th? phòng du?c nhu lao sinh d?c, quai b?. Ph?
huynh nên cho tr? di chích ng?a lao, quai b? d?y d? khi còn nh?. Trong
tru?ng h?p b? quai b? khi l?n thì nhanh chóng d?n co s? có ngân hàng
tinh trùng d? tr? tinh trùng.
Tuy nhiên, không ph?i ai b? quai b? cung b? vô sinh, ch? có 30% b?nh nhân quai b? là b? teo c? hai tinh hoàn gây vô sinh vinh vi?n.
Ngoài ra, cung có th? phòng ng?a vô sinh b?ng cách quan h? tình d?c an toàn d? không m?c ph?i b?nh viêm nhi?m trùng tinh hoàn, mào tinh, ?ng d?n tinh và du?ng ni?u d?o vì s? d? b? t?c du?ng d?n tinh. N?u l? b? viêm tinh hoàn, mào tinh thì b?nh nhân c?n di khám d? du?c bác si cho s? d?ng thu?c kháng viêm và kháng sinh trong 2-3 tu?n, có th? không b? t?c mào tinh-?ng d?n tinh sau này.
Bên c?nh dó, vi?c không hút thu?c lá, tránh ti?p xúc tr?c ti?p thu?c tr? sâu v.v… cung là nh?ng bi?n pháp giúp tránh b? hi?m mu?n.
Nguyên H?nh (ghi)
Proxeed® Plus Th? thai & vô sinh nam Nghiên c?u lâm sàng Tu v?n c?a chuyên gia H?i & Tr? l?i Mua hàng
|
|